Insight - từ này hay được nhắc đến nhưng không phải ai cũng nắm được bản chất. Nhiều người cứ nghĩ insight là hiểu biết về đối tượng, là phân tích hành vi người dùng, là thu thập số liệu khảo sát. Nhưng thực ra, insight sâu xa hơn thế nhiều - nó là việc nhìn thấu tâm can của người ta, là đọc được những điều họ chưa kịp nói ra, thậm chí là những điều họ không dám nghĩ tới.
Khi làm content mà đánh trúng insight, người xem sẽ có cảm giác như bị "đọc vị". Họ sẽ thốt lên "đúng quá", "chính xác", "như đang nói hộ mình vậy". Và một khi đã tạo được cảm giác đó, content của các em sẽ viral một cách... không cưỡng nổi!
Gần đây, cô giáo tình cờ phát hiện ra một ví dụ điển hình về việc bắt insight "chuẩn không cần chỉnh" qua kênh TikTok của một cô bạn gen Z. Bạn này tên Phương, đang thử việc tại một công ty du học với mức lương 3 triệu. Không son phấn lộng lẫy, không đầu tư góc máy, thậm chí chỉ dùng điện thoại để quay clip trong văn phòng. Vậy mà chỉ sau 3 tháng, kênh đã thu về hơn 100 nghìn người theo dõi và vượt mốc 3 triệu lượt yêu thích.
Làm thế nào mà một kênh "nghèo" đến vậy lại viral nhanh đến thế? Thử "bóc tách" xem Phương Thử Việc đã đánh trúng những insight nào trong đời sống công sở nhé.
Insight đầu tiên - cô gọi nó là "Bọn trẻ bây giờ" - chính là khoảng cách thế hệ trong môi trường làm việc. Các bạn biết đấy, sếp thường thuộc thế hệ 7X, 8X, còn nhân viên là 10X. Văn hóa làm việc khác nhau là điều hiển nhiên. Nhưng điều thú vị là Phương không "combat" với những khác biệt này, mà biến nó thành những mảng miếng hài hước. Kiểu như sếp thì muốn làm việc theo quy trình, còn nhân viên gen Z thích làm theo cảm xúc. Nhân viên chấm công thôi không đủ, muốn sếp cũng phải chấm công như ngang hàng. Nói chung là rất "real" và rất đời!
Insight thứ hai - cô gọi nó là "Nghèo nhưng sang" - phản ánh cuộc sống của dân văn phòng Gen Z. Lương 3 triệu, ở trọ ngoại thành Hà Nội, tủ quần áo second-hand, cơm trưa chỉ có trứng rán... Nhưng điều làm nên sức hút là cách Phương kể những câu chuyện này: không than vãn, không "đóng vai nạn nhân", mà là một kiểu tự hào "tôi nghèo nhưng tôi vẫn chill". Các em có thấy quen không? Đó chính xác là tâm lý của giới trẻ mới đi làm hiện nay.
Insight thứ ba - "Tôi là tôi" - nói về khát khao được sống thật với chính mình ở công sở. Không phải cứ đi làm là phải "diễn", phải "làm màu", phải "giả vờ ngoan". Phương cho thấy một hình ảnh rất thật: hoạt bát, hài hước và đôi khi hơi... láo. Nhưng chính cái sự thật ấy lại tạo nên sức hút.
Và này, insight thứ tư mới là "món ăn chính" - NHU CẦU NÓI XẤU SẾP! Nói thật nhé, 10 người đi làm thì 11 người muốn "bóc phốt" sếp. Nhưng làm sao để "nói xấu" mà không bị... đuổi việc? Đây chính là "nghệ thuật" của Phương - biến những "phốt nhẹ" thành những mảng miếng hài hước, thậm chí còn kéo được cả sếp vào đóng clip cùng. Đỉnh chóp!
Cô giáo thấy có người nói (đại ý): nếu nhân viên không nói thế thì cũng nghĩ trong đầu như thế, vậy cứ để nói ra lại thoải mái và dễ hiểu nhau hơn. Đó, các em thấy đấy. Content viral không phải vì kỹ thuật hay hình ảnh đẹp, mà là vì nó chạm được vào những điều mà mọi người đều thấy "đúng quá" nhưng chưa ai dám nói ra. Có những insight tưởng "nguy hiểm" nhưng nếu biết khai thác khéo léo thì lại trở thành điểm mạnh độc đáo. Miễn là đừng làm quá, đừng để mất đi cái "duyên" vốn có của nó.
Để áp dụng vào thực tế, hãy lấy ví dụ trường hợp của bạn Châm đang làm ở thẩm mỹ viện. Bạn ấy hoàn toàn có thể tạo một kênh "CHÂM THỬ VIỆC" với những insight đặc thù trong ngành làm đẹp hoặc đặc thù thể hiện văn hóa doanh nghiệp.
Nếu đi vào insight “được nói xấu sếp”, có thể kể tình huống: 11g đêm sếp nhắn tin: “Mai Châm nhớ lên họp sớm nhé”, mình đã “vâng”, hôm sau đi sớm 30 phút chẳng thấy sếp đâu. Gần 10g sáng mới thấy sếp nhắn lại “Em ơi chị ngủ quên, thôi họp đầu chiều nhé”. Chán chẳng buồn nói!
Nếu đi vào insight “được nói xấu khách hàng”, có thể kể tình huống: khách đắp mặt nạ rồi ngủ quên luôn cả tiếng mà ngại không dám gọi, khách đến massage thì ít mà kể chuyện nói xấu chồng thì nhiều,… Thế này khéo sau chẳng dám lấy chồng!
Cái cần nhất là Châm phải giữ được sự tự nhiên, không gượng ép, hài hước nhẹ nhẹ và tập trung vào trải nghiệm của mình. Chỉ cần chạm đúng insight, thì dù quay bằng điện thoại, không make-up, không kịch bản, content vẫn có thể viral như thường!
Làm như vậy, Châm không chỉ xây dựng được thương hiệu cá nhân mà còn góp phần quảng bá cho thẩm mỹ viện, giúp khách hàng hiểu hơn về ngành nghề và tạo thiện cảm với spa. Đặc biệt là khi được sếp ủng hộ, có thể cho quay các hoạt động thực tế trong spa (tất nhiên là phải đảm bảo quyền riêng tư của khách hàng), thì những content này sẽ càng chân thực và hấp dẫn hơn nữa.
Túm lại phải nói là insight nó quan trọng và tinh tế lắm các em ạ. Không phải cứ bắt chước công thức là thành công đâu. Phải hiểu bản chất của nó, chứ không thì chẳng viral mà còn dễ “toang” lắm các em ạ. Mà này, em nào đọc bài xong về quay clip bóc phốt sếp, rồi Tết này không được thưởng thì đừng có quay sang đổ tại cô Long nhé! Cô chỉ phân tích insight thôi, chứ không xúi các em "combat" với sếp đâu ạ.
