Mary Beth Brown là trợ lý thân cận của Elon Musk suốt 12 năm, từ những ngày đầu tiên của SpaceX và Tesla. Cô được mô tả là người cống hiến toàn bộ cuộc sống cho công việc, quản lý lịch trình dày đặc, công việc căng thẳng và giúp Elon Musk hoạt động hiệu quả nhất có thể.
Một ngày nọ, sau hơn một thập kỷ cống hiến, cô đề nghị Musk tăng lương vì cảm thấy mình đã đóng góp rất nhiều. Elon Musk trả lời:
"Tôi đồng ý là cô rất quan trọng với tôi và công ty. Có lẽ yêu cầu tăng lương là chính đáng nhưng cô hãy cứ nghỉ ngơi hai tuần. Tôi sẽ đánh giá xem việc tăng lương có thực sự đúng đắn”, Musk nói.
Tuy nhiên, sau khi Brown quay trở lại văn phòng, Musk thẳng thừng thông báo đã tìm được cách làm việc hiệu quả mà không cần đến cô. Vị trí trợ lý theo đó trở nên dư thừa.
Có lẽ vì chút thương tình, Elon Musk đề xuất Brown một vị trí khác trong công ty nhưng không để cô hưởng mức lương giám đốc. Người phụ nữ đã từ chối.
Sau vụ việc, Musk bắt đầu cắt giảm số lượng nhân viên. Không quan trọng người đó đã làm việc cho ông trong bao lâu, nếu vị trí không thực sự cần thiết, họ sẽ bị sa thải.
“Tôi không muốn phải sa thải bất kỳ ai. Nhưng nếu không làm như vậy, chúng tôi sẽ phải trả rất nhiều tiền cho những người không làm gì cả”, Musk nói.
Bài học quản trị sâu sắc:
1. Không ai là không thể thay thế – nếu không liên tục nâng cấp giá trị.
MB đã trung thành và làm việc chăm chỉ. Nhưng Musk – như một nhà quản trị lạnh lùng và lý trí – đánh giá kết quả, không đánh đổi cảm xúc. Ông thử nghiệm thực tế để ra quyết định. Kết luận: công việc của MB không đến mức “không thể thay thế” như cô nghĩ.
=> Bài học: Đừng chỉ “làm việc chăm chỉ” – hãy làm việc có chiến lược, nâng cấp bản thân liên tục và tạo ra giá trị không thể thay thế. Nếu bạn chỉ là “người thực thi”, bạn luôn có nguy cơ bị thay thế bởi công cụ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo AI, hoặc người rẻ hơn.
⸻
2. Cảm xúc cá nhân không phải là cơ sở để đòi hỏi đãi ngộ.
Nhiều người gắn bó với doanh nghiệp, cảm thấy “hy sinh” nên cho rằng mình xứng đáng hơn. Nhưng với một người như Elon Musk – ra quyết định dựa trên hiệu suất – thì mọi yêu cầu phải được chứng minh bằng giá trị đo lường được, không phải tình cảm.
=> Bài học: Trong môi trường chuyên nghiệp, “tôi đã làm nhiều” không đủ – phải là “tôi đã tạo ra kết quả rõ ràng, đo lường được”.
⸻
3. Lãnh đạo cần tỉnh táo khi đánh giá nhân sự.
Elon Musk không từ chối tăng lương ngay lập tức. Ông tạm dừng cảm xúc, kiểm tra thực tế, rồi mới ra quyết định. Đây là cách ra quyết định rõ ràng, không thiên vị, giúp công ty vận hành hiệu quả hơn.
=> Bài học: Người lãnh đạo cần có sự can đảm để đưa ra quyết định khó khăn, kể cả với người thân tín, khi điều đó tốt cho toàn bộ hệ thống.
⸻
Tóm lại:
Câu chuyện về nữ trợ lý của Elon Musk không chỉ là câu chuyện về “lãnh đạo lạnh lùng” hay “nhân viên bị bỏ rơi”, mà là tấm gương phản chiếu góc nhìn quản trị cực kỳ thực tế:
• Là nhân sự: Đừng chỉ chăm chỉ, hãy trở nên không thể thay thế.
• Là lãnh đạo: Đừng cảm tính, hãy ra quyết định bằng dữ liệu và thực nghiệm.
• Với cả hai bên: Giá trị thực luôn quyết định vị trí – không phải tình cảm.
Còn bạn thấy sao về câu chuyện kinh điển này?
---------------
Cre: Trâm Tạ
