Quyết định chuyển hướng sang chu kỳ cắt giảm lãi suất mạnh tay của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) được xem là một nỗ lực “đầy thiện chí” nhằm ứng phó với nguy cơ suy yếu của thị trường lao động. Tuy nhiên, bước đi này có thể trở thành một sai lầm chính sách mang tính hệ thống — khi mục tiêu bảo vệ việc làm bị lu mờ trước tác động phụ là bong bóng trên các thị trường tài sản tài chính vốn đã quá nóng.
Công cụ cho bức tranh phức tạp
Vấn đề cốt lõi của Fed nằm ở công cụ chủ lực – lãi suất quỹ liên bang. Dù luôn là một công cụ mang tính khái quát, nhưng trong bối cảnh hiện nay, độ trễ và tính phi đối xứng của nó trở nên đặc biệt nguy hiểm. Nền kinh tế Mỹ đang ở trạng thái “ngược chu kỳ”: điều kiện tài chính nới lỏng nhất trong hơn ba năm, chênh lệch tín dụng (credit spreads) thu hẹp về mức thấp nhất kể từ 1998, lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu khoảng 1 điểm phần trăm, trong khi tăng trưởng GDP duy trì tốc độ ấn tượng 3%/năm. Đây rõ ràng không phải là môi trường lý tưởng để bắt đầu chu kỳ nới lỏng tiền tệ.
Khi thị trường hưng phấn ngoài tầm kiểm soát
Trong khi đó, các thị trường tài sản đang chứng kiến “cơn hưng phấn” hiếm có trong lịch sử: S&P 500, Nasdaq, Dow Jones, Russell 2000, cổ phiếu công nghệ, bán dẫn, vàng và cả Bitcoin đều đồng loạt lập đỉnh mới. Phát biểu gần đây của Chủ tịch Jerome Powell rằng định giá cổ phiếu “có phần cao” gợi nhớ lại lời cảnh báo “hưng phấn phi lý” (irrational exuberance) của Alan Greenspan năm 1996 — một dự báo bi quan bị thị trường phớt lờ, trước khi bong bóng công nghệ vỡ tung bốn năm sau đó.
Sự mất cân bằng trong cấu trúc kinh tế càng khiến bài toán của Fed thêm rối rắm. Tiêu dùng tập trung vào nhóm hộ gia đình giàu có – những người hưởng lợi trực tiếp từ đà tăng phi mã của thị trường chứng khoán, nơi giá trị vốn hóa và lợi nhuận bị thống trị bởi vài “gã khổng lồ” công nghệ. Việc cắt giảm lãi suất, thay vì kích thích cầu lao động, lại càng khuếch đại hiệu ứng tài sản (wealth effect), giúp nhóm giàu thêm giàu, trong khi tác động đến việc làm thực tế lại rất hạn chế.
Fed đang “chữa bệnh nhầm người”?
Điều đáng lo ngại là nỗi sợ của Fed về sự yếu đi của thị trường lao động có thể bắt nguồn từ những tín hiệu sai lệch. Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tăng gần đây không hẳn phản ánh tình trạng sa thải hàng loạt, mà chủ yếu đến từ các yếu tố tạm thời – bao gồm gián đoạn do thời tiết và chính sách nhập cư – trục xuất nghiêm ngặt của chính quyền Trump. Điều này đang tạo nên môi trường “ít tuyển, ít sa thải” – tức là tăng trưởng việc làm chậm lại, nhưng nguồn cung lao động cũng thu hẹp tương ứng.
Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) gần đây đã hạ mạnh dự báo nhập cư ròng – giảm 1,6 triệu người trong năm nay và gần 1 triệu trong năm tới. Theo tính toán của Fed chi nhánh St. Louis, mức “tăng trưởng việc làm cân bằng” (breakeven job growth) cần thiết để duy trì tỷ lệ thất nghiệp ổn định giảm mạnh từ hơn 150.000 việc/tháng xuống dưới 50.000. Với tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp lịch sử 4,3%, động cơ cho phản ứng chính sách mạnh tay dường như không thực sự thuyết phục.
Cắt giảm lãi suất – cứu việc làm hay nuôi bong bóng?
Thị trường tương lai hiện dự báo Fed sẽ tiếp tục cắt giảm thêm 100 điểm cơ bản trong năm tới — mức nới lỏng thường chỉ xuất hiện trong bối cảnh suy thoái sâu, lạm phát lao dốc và tăng trưởng âm. Nhưng hiện nay, không dấu hiệu nào trong số đó đang hiện hữu. Các chuyên gia kinh tế của BlackRock nhận định thu nhập hộ gia đình vẫn vững vàng, tiêu dùng duy trì ổn định, và đầu tư công nghệ – đặc biệt trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo – đang tiếp tục hỗ trợ tăng trưởng.
Vấn đề then chốt đặt ra: liệu việc hạ lãi suất có thực sự thúc đẩy tuyển dụng trong môi trường thiếu hụt lao động, hay chỉ tiếp thêm nhiên liệu cho một chu kỳ “bong bóng tài sản” mới? Khi ông Powell thừa nhận chính sách hiện nay chỉ “hơi thắt chặt” – tức gần như trung lập – cán cân rủi ro nghiêng về Fed, trong khi mục tiêu bảo vệ việc làm vẫn xa vời.
Nỗ lực ngăn chặn cuộc khủng hoảng có thể chưa bao giờ xảy ra, Fed có nguy cơ gieo mầm cho bong bóng tài sản mới — sai lầm chính sách mà lịch sử nhiều lần cảnh báo nhưng dường như thị trường vẫn chưa chịu lắng nghe.
Tư vấn đầu tư hàng hoá thông qua Sở giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV)
- Mobile/ z.a.lo: 0867 091 553 ( Để tham gia room )
- Link nhóm zalo tin tức hàng hóa phái sinh: https://zalo.me/g/mftltr823
Cơ hội hiện tại: Bạc
Trong bối cảnh đó, Bạc - một sản phẩm kim loại quý cùng dòng với vàng hiện lên như 1 kênh đầu tư có tiềm năng tăng giá mạnh. So với vàng, vốn chủ yếu được xem là tài sản trú ẩn an toàn, bạc có tiềm năng tăng trưởng vượt trội nhờ tính ứng dụng đa dạng và nhu cầu công nghiệp ngày càng tăng.
Giá bạc đã xác nhận vượt mốc 45 USD/ounce troy, đánh dấu mức cao nhất kể từ tháng 9 năm 2011, với mức tăng ấn tượng 53% từ đầu năm đến nay. Hiệu suất này vượt trội so với mức tăng 31% của vàng, đưa bạc tiến gần đến mức đỉnh tâm lý quan trọng 50 USD/ounce.
Nhu cầu đầu tư cũng đồng thời gia tăng khi các nhà đầu tư tìm kiếm các lựa chọn thay thế hợp lý hơn so với vàng. Tỷ lệ vàng-bạc được cải thiện, hiện ở mức 87:1 so với 105:1 hồi tháng 4, cho thấy giá trị tương đối của bạc đã được củng cố đáng kể. Mức cao nhất trong bảy tháng của tỷ lệ này cho thấy tiềm năng vượt trội của bạc vẫn còn dư địa để phát triển.